کیوکوشین ماتسویی ایچی گکی الیگودرز

● مقدمه
آسیب های ورزشی در اثر ضربه های شدید یا کشش های متمادی و بیش از حد در حین انجام حرکات ورزشی به وجود می آیند. صدمات ورزشی می توانند استخوانها یا بافت نرم (رباط، ماهیچه و تاندون) و یا هر دو را دچار مشکل نمایند. بر خلاف تصور افراد، کودکان با عکس العمل های ناپخته، عدم توانایی در تشخیص و پرهیز از خطر و توانایی کم در ایجاد هماهنگی در حرکات، بسیار بیشتر از بزرگسالان در معرض آسیب های ورزشی هستند.

بر اساس محاسبات آماری سالانه از هر هزار نفر، ۲۶ نفر گرفتار صدمات ورزشی می شوند که نیمی از آنها با انجام معالجات خانگی و یا بدون رسیدگی خاص بهبود یافته و نیم دیگر به معالجه پزشکی نیاز پیدا می کنند.
بالاترین میزان این صدمات در کودکان ۵ تا ۱۴ سال و بیشترین تعداد مصدومین در پسران ۱۲ تا ۱۷ ساله مشاهده می شود. این آسیب ها از نظر تعداد در ورزشهای جمعی و از نظر وخامت و شدت، در ورزشهای انفرادی بیشتر است.
● انواع آسیب های ورزشی
حدود ۹۵ درصد از آسیب های ورزشی را کوفتگی و ضرب دیدگی بافت نرم تشکیل می دهد. کبودی رایج ترین اثر این ضرب دیدگی هاست و دلیل بروز آن، زخمهای زیر پوست یا آسیب دیدگی مویرگهای سطحی و جمع شدن خون در زیر پوست است.
رگ به رگ شدن یکی از شایع ترین صدمات ورزشی است که یک سوم آن را شامل می شود و در اثر پیچیدن یا پارگی قسمتی از رباط به وجود می آید. رباط رشته محکمی است که پیوند دهنده استخوانها به یکدیگر بوده و مفاصل را محکم در جای خود نگه می دارد.
ضرب دیدگی یا پیچ خوردگی به عنوان یکی دیگر از آسیب های شایع ورزشی، ناشی از پیچیدگی و کشش ماهیچه یا تاندون بوده و گاهی به پارگی آنها می انجامد. تاندون ها بافت های محکمی هستند که ماهیچه ها را به استخوانها پیوند می دهند. التهاب تاندون و یا التهاب یکی از محفظه های کوچک پر از مایعی که موجب حرکت روان تاندون بر روی استخوان می شوند در اثر تکرار بیش از حد حرکاتی که موجب واردآمدن فشار بر مفاصل می شوند، به وجود می آید.
▪ آسیب های استخوانی
شکستگی استخوان ۵ تا ۶ درصد کل آسیب های ورزشی را تشکیل می دهد. بیشترین تعداد شکستگی در هنگام فعالیتهای ورزشی، مربوط به استخوانهای بازو و پا و کمترین شکستگی ها مربوط به ستون فقرات یا جمجمه است. البته بر اثر فشار زیاد، استخوانهای پا از ران تا کف نیز مستعد شکستگی بوده و زمانی رخ می دهند که ماهیچه ها دچار پیچیدگی شده یا در اثر انقباض بیش از حد موجب خم شدن و شکستن استخوان می شوند. این نوع شکستگی به خصوص در میان دوندگان استقامت و افراد دارای استخوانهای باریک، شایع است.
شکستگی ساق پا با احساس درد و تورم استخوانهای جلو، داخل و پشت ساق پا همراه است که هنگام حرکت، بسیار دردناک شده و درد آن دائماً شدیدتر می شود. این آسیب در اثر حرکات پر فشار یا کوبیدن مداوم پا بر روی زمین در ورزش هایی چون آیروبیک، دو استقامت، بسکتبال و والیبال به وجود می آید.
▪ آسیب های مغزی
خطرناکترین حالت آسیب دیدگی در میان صدمات ورزشی، آسیب دیدگی مغزی است. این عارضه عامل اصلی صدمات منجر به مرگ در فعالیتهای ورزشی است. حتی با ضربه ای مختصر به سر ممکن است فرد دچار ضربه مغزی شده و عوارضی چون بیهوشی، از دست دادن تعادل، عدم هماهنگی حرکات و اختلال قوه ادراک، شنوایی، حافظه و بینایی را به همراه داشته باشد.
● علل اصلی صدمات ورزشی
بروز آسیب در هنگام فعالیت ورزشی، دلایل خاصی دارد که برخی از آنها عبارتند از:
ـ استفاده نادرست از لوازم ورزشی
ـ سقوط
ـ برخورد شدید دو بازیکن بر اثر سرعت زیاد مانند هاکی روی یخ یا خشونت ذاتی ورزش مانند راگبی
ـ آسیب دیدگی سطحی یا پارگی بخشهایی از بدن بر اثر فشار یا کشیدگی مداوم
● علایم آسیب های ورزشی
آسیب های ورزشی همواره با علائم و نشانه هایی همراه است که مهم ترین و شایع ترین آنها که با احساس درد همراه است عبارتند از:
ـ شل شدن یا از جا در آمدن مفصل
ـ تورم
ـ ضعف
● بررسی آسیب شناسی
علائمی که به طور مداوم موجب تشدید یا کاهش توانایی ورزشکار در بازی شده و گاهی هم دردناک نبوده و فقط با خستگی غیرمعمول همراه است، باید توسط جراح ارتوپد مورد معاینه قرار گیرد. تشخیص به موقع از تبدیل شدن مشکلات کوچک به صدمات جدی و مشکلات طولانی جلوگیری می کند.
یک جراح ارتوپد در مرحله اول باید افراد ذیل را مد نظر قرار دهد:
الف) افرادی که از شرکت در ورزش به دلیل درد ناشی از آسیب شدید منع شده اند.
ب) افرادی که قابلیت ورزشی آنها به دلیل مشکلات مزمن ناشی از یک آسیب ورزشی کم شده است
ج) کسانی که آسیب ورزشی در آنها موجب از شکل افتادگی بازو یا پا شده است،
دکتر جراح با معاینه موضعی، پرسیدن سؤالهایی در رابطه با چگونگی آسیب دیدگی و نوع علائم بیماری و همچنین گرفتن عکسهایی با اشعه ایکس، استخوانها و بافت نرم آسیب دیده را بررسی می نماید. اشخاصی که دچار ضربه مغزی شده اند باید فوراً مورد معاینه قرار گرفته و تا زمان دریافت نتیجه نرمال هر ۵ دقیقه یک بار تحت نظر پزشک قرارگیرند. معاینات اصلی در هر ۵ دقیقه شامل اندازه گیری هوشیاری، تمرکز و حافظه کوتاه مدت فرد مصدوم است.
علائم دیگر تشخیص صدمه مغزی عبارتند از:
▪ گیجی
▪ سردرد
▪ تهوع
▪ مشکل بینایی